Een 18e-eeuwse contredans-rage in België

Een contredans door Trivelin van hun cd Un ménétrier au milieu du carrefour:


Contredansen waren in Wallonië en Vlaanderen in de 18e eeuw mateloos populair. Vooral in Luik verscheen de ene publicatie na de andere. Nu valt dit repertoire net een beetje buiten de ongeschreven grenzen van de Lusthof (het is vaak eerder Waals dan Vlaams) en bovendien is het grotendeels niet digitaal voorhanden. Maar... enkele mensen hebben hun uiterste best gedaan om deze muziek weer beschikbaar te maken, een onderneming die de Vrolijke Plug uiteraard zeer kan waarderen. En, aangezien er veel moois tussen zit en verwijzing naar nog niet eens een handvol websites volstaat om geïnteresseerden in één klap wegwijs te maken, toch deze bijdrage.

Dansend paar (geen contredans overigens) uit Simon Guillaume (1769) Almanach dansant pour 1770.


De bronnen waarover we het hebben zijn afkomstig van:
- in Wallonië werkzame componisten, dansmeesters en speelmannen als
Andrez
Delhez
Dupont
Lambert
Delhaize
- in Vlaanderen publicerende of wonende personen als
D'Aubat St. Flour
Ferry
Trappeniers
Wandembrille
- en daarnaast diverse anonimi.

Met een bezoek aan de websites van Le Canard Folk en muziekgroep Trivelin krijg je in één keer een uitstekende indruk van de overgeleverde handschriften en gedrukte werken, en kom je ook te weten hoe je ze kunt bemachtigen.

Le Canard Folk geeft van de meeste bronnen een facsimile-voorbeeld, zoals dit Ballet Holandois uit ca. 1779

Bij Trivelin kun je van veel bronnen fotokopieën bestellen. In een aantal gevallen is het een mirakel dat de muziek voorhanden is: niet alleen is een aantal werken nog in particulier bezit, van verschillende bronnen resteert alleen een fotokopie, terwijl het origineel - soms nog niet zo lang geleden en in een institutionele verzameling - is zoekgeraakt! Conclusie: niets komt de levensduur zo ten goede als kopiëren en verspreiden...

Tot slot een link naar de tangosite - laat je door de naam niet misleiden - waar van een selectie uit deze bronnen de midi, mp3 en abc te vinden is.

ps. Behalve naar 18e-eeuwse contredansen wijzen Le Canard Folk en Trivelin de weg naar diverse andere, vooral Waalse bronnen. De Vrolijke Plug vertrouwt erop dat je ook alleen daar verder je weg wel vindt...
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
De belangrijkste titels (zie genoemde websites voor een aantal anonieme bronnen). De Vlaamse danwel Waalse afkomst van de verschillende bronnen is niet altijd duidelijk. Waar ze duidelijk Waals zijn wordt dit vermeld.

1753: Jean Joiris & Benoît Andrez, Recueil de contredances angloises (Wallonië).

1757 -1767: D'Aubat St. Flour, Cent contredanses en rond (Honderd uytgelesen contredansen), zie ook de bundel Gentse kontradansen (1987).

ca. 1758 -1773: anoniem, Les contredanses du journal musical Liégois "L'Écho" (Wallonië).

ca. 1765: Léopold Ferry, Le Bouquet tout fait ou quarante nouvelles contre-danses.

1771: Delhez, [handschrift Delhez] (Wallonië) (zie tangosite).

1772: Colard, [handschrift Colard] (Wallonië).

ca. 1775 -1779: Pierre Trappeniers, Recueil de Contredanses avec Premier Violon et la Basse Continue.

1778: Wandembrile (soms 'Wandenbrile'), [handschrift Wandembrile].

ca. 1790: Lambert, [handschrift Lambert] (Wallonië).

eind 18e eeuw: anoniem [Livre de figures des Contredanses], handschrift, 2 dln. (verz. G. Huybens).

eind 18e eeuw: Delhaise, 12 contredanses et une waltze pour 2 violons (Wallonië).
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~